ΟΙ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΩΡΕΣ
«Πάτερ, ελήλυθεν η ώρα»
(Ιωάν. 17, 1-13)
Η Ευαγγελική περικοπή που διαβάζεται την Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου είναι ένα μέρος από την Αρχιερατική προσευχή του Κυρίου. Από την προσευχή, που απηύθυνε ο Ιησούς προς τον Πατέρα του τη νύχτα της Μ. Πέμπτης.
Αυτή τη νύχτα για τον Ιησού «ελήλυθεν η ώρα». Έφτασε η ώρα η μεγάλη. Η ώρα η συγκλονιτική. Η κρίσιμη ώρα. Η ώρα της συλλήψεως. Των ύβρεων. Των χλευασμών. Των ραπισμάτων. Των μαστιγώσεων. Του σταυρικού θανάτου. Της σταυρικής θυσίας. Της λυτρωτικής, ωστόσο, θυσίας. Της θυσίας που γεφύρωνε το χάσμα, το οποίο άνοιξε ανάμεσα στο Θεό και στους ανθρώπους η προπατορική αμαρτία.
Γι’ αυτή την ώρα μίλησε και νωρίτερα ο Χριστός. «Ελήλυθεν η ώρα», είπε και τότε. Τότε που έκανε λόγο για το πάθος και την ανάστασή του. Και νιώθοντας ταραχή και αγωνία, σαν άνθρωπος που αντιμετωπίζει το θάνατο, πρόσθεσε: «Νυν η ψυχή μου τετάρακται, και τι είπω; Πάτερ, σώσόν με εκ της ώρας ταύτης. Αλλά διά τούτο ήλθον εις την ώραν ταύτην» (Ιωάν. 12, 23, 27). Μπροστά στον επικείμενο σταυρικό θάνατο η ψυχή του Ιησού ταράσσεται από τη φυσική οδύνη. Τόσο, ώστε να ζητά να απαλλαγεί από τη σκληρή ώρα του μαρτυρικού θανάτου. Νικά ωστόσο τον ανθρώπινο φόβο. Ανακαλεί το αίτημα να γλυτώσει από το θάνατο. Και οδεύει, με σταθερή θέληση, στη μεγάλη λυτρωτική θυσία προς σωτηρία του κόσμου.
* * *
Ο Ιησούς αντιμετώπισε αποφασιστικά την κρίσιμη ώρα της σταυρικής του θυσίας και πέτυχε με αυτή τη σωτηρία του κόσμου. Κι αυτό αποτελεί μάθημα για μας. Μάθημα μεγάλο. Μάθημα που μας διδάσκει πώς να αντιμετωπίζουμε κι εμείς τις δικές μας κρίσιμες ώρες. Γιατί κάθε άνθρωπος έχει τις κρίσιμες ώρες του. Κι αυτές οι ώρες είναι οι εξής:
* Οι ώρες του πειρασμού.
Συχνά ο άνθρωπος αντιμετωπίζει πειρασμούς στη ζωή του. Πειρασμούς από τον Αντικείμενο. Από το διάβολο. Πειρασμούς από τον ίδιο τον εαυτό του. «Έκαστος πειράζεται υπό της ιδίας επιθυμίας» (Ιακ. 1, 14). Πειρασμούς από εικόνες και θεάματα. Και προπαντός πειρασμούς από φαύλους και διεφθαρμένους ανθρώπους. Σαν τον πειρασμό που αντιμετώπισε ο Ιωσήφ από τη διεφθαρμένη γυναίκα του Πετεφρή. Σαν εκείνο, πάλι, τον πειρασμό, που αντιμετώπισε η σεμνή Σωσάννα από τους φαύλους και διεφθαρμένους πρεσβυτέρους του Ισραήλ.
Οι ώρες του πειρασμού είναι πάντα κρίσιμες. Γιατί ο πειρασμός είναι δυνατός. Δυνατός σαν το σεισμό. Σαν τη θύελλα. Σαν την πλημμύρα. Σαν τη φωτιά. Και πρέπει ο άνθρωπος να καταβάλει μεγάλη δύναμη για να μη λυγίσει στον πειρασμό. Να μη διαπράξει την αμαρτία. Γιατί η αμαρτία πληγώνει την ψυχή. Φέρνει δάκρυα. Πικρά δάκρυα. Κι αυτό, γιατί η αμαρτία μας χωρίζει από το Θεό. Για τούτο ο ιερός Χρυσόστομος τη θεωρεί ως το μεγαλύτερο κακό. Για τούτο ακριβώς το λόγο μια Μάνα έλεγε στο παιδί της, όταν πήρε το δρόμο για μια μεγαλούπολη: «Καλύτερα να σε φέρουν νεκρό στο σπίτι μου, παρά να μάθω πως έκανες μια θανάσιμη αμαρτία».
* Οι ώρες των θλίψεων.
Είναι αναπόφευκτες οι θλίψεις στη ζωή του ανθρώπου.Θλίψεις μικρές. Αλλά και θλίψεις μεγάλες. Από στιγμή σε στιγμή μπορεί να χάσουμε το φως των ματιών μας και να μείνουμε σε όλη μας τη ζωή τυφλοί. Μπορεί να χάσουμε την ακοή μας και να μείνουμε κωφοί. Μπορεί, από κάποιο ατύχημα, να μείνουμε παράλυτοι στα πόδια ή στα χέρια ή και σε όλο μας το σώμα. Μπορεί να προσβληθούμε από μια θανατηφόρα αρρώστια. Μπορεί να βρεθούμε και μέσα στη θάλασσα από ναυάγιο. Μπορεί να πέσουμε σε χέρια κακοποιών ανθρώπων και να αντιμετωπίσουμε σκληρό, μαρτυρικό θάνατο. Τέτοιες, και άλλες παρόμοιες, κρίσιμες ώρες ενδέχεται να αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας. Ώρες, που θα μας φέρουν ταραχή μεγάλη και θα πούμε τον ίδιο λόγο που είπε και ο Ιησούς· «νυν η ψυχή μου τετάρακται». Κλασικό παράδειγμα ανθρώπου που δοκίμασε τέτοιες κρίσιμες ώρες στη ζωή του αποτελεί ο δίκαιος Ιώβ.
* Οι ώρες του θανάτου.
Κρίσιμες ώρες είναι και οι ώρες του θανάτου.Του θανάτου του πατέρα μας. Της μάνας μας. Των αδελφών μας. Των συγγενών μας. Των φίλων μας. Κάποια ώρα θα ακούσουμε το θλιβερό μήνυμα του θανάτου κάποιου αγαπητού μας προσώπου. Κρίσιμη θα είναι η ώρα εκείνη. Ο ιδρώτας θα περιλούσει το σώμα μας. Οι φυσικές μας δυνάμεις θα μας εγκαταλείψουν. Η ψυχή μας θα πονέσει. Και τα μάτια μας θα δακρύσουν. Όπως δάκρυσαν και τα μάτια του Χριστού μας στο θάνατο του φίλου του Λαζάρου. Κρίσιμη και η ώρα του δικού μας θανάτου, όταν τον προαισθανθούμε.
Αγαπητέ αναγνώστη,
Αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίσουμε αυτές τις κρίσιμες ώρες. Μόνο να τις αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα. Με τα μάτια στον ουρανό. Και με προσευχή θερμή. Όπως ακριβώς ο Ιησούς, που «επήρε τους οφθαλμούς αυτού εις τον ουρανόν και είπε∙ πάτερ ελήλυθεν η ώρα». Έτσι ακριβώς.
Εξαποστειλάριον
Πατέρων θείων σήμερον,
την μνήμην εορτάζοντες,
ταις παρακλήσεσι τούτων,
δεόμεθα πανοικτίρμον·
πάσης βλάβης αιρέσεως,
ρύσαι λαόν σου Κύριε,
και πάντας καταξίωσον,
Πατέρα, Λόγον δοξάζειν,
και το πανάγιον Πνεύμα.
Σήμερα που γιορτάζουμε τη μνήμη των θείων Πατέρων, Σε παρακαλούμε, πολυεύσπλαγχνε Κύριε, με τις παρακλήσεις τους, σώζε πάντα το λαό σου από κάθε βλάβη των αιρετικών, και όλους μας καταξίωσέ μας να δοξάζουμε την Παναγία Τριάδα, τον Πατέρα, τον Υιό και Λόγο, και το Πανάγιο Πνεύμα.